Günlük Nedir?
Düzenli biçimde yazılan, tarih atılan günlük notlardır. Bir bakıma günü gününe tutulmuş anılardır.
Günlük, bireylerin kendi kendisiyle alçak sesle konuşmasından, iç dökme ihtiyacından doğmuştur.
Niçin Günlük Yazılır?
Bir günlük yaşam içinde görülen, duyulan, işitilen ilginç olayları, izlenimleri kalıcı kılmak amacıyla günlük yazılır. Genç kuşakların yetişmesinde, eğitiminde bir araç olarak önem taşır.
Günlük tutmak, öğrenciler için yazma becerilerini geliştirmek ya da pratik yapmak için mükemmel bir yoldur.
Okullarda günlük yazdırmanın amacı, öğrencilerin günlük yaşamlarını yazıyla değerlendirmelerini sağlamak, onlara yazma alışkanlığı kazandırmaktır.
Günlük yazmaya alışkın bir öğrenciden gelecekte büyük bir şair, yazar doğabilir. Günlükler, yarının usta kalemlerini yetiştiren en yararlı kompozisyon türlerinden sayılır.
Nasıl Yazılır?
Tarih atılır.
Konuşma diline yakın bir anlatım kullanılır.
Anlatımların, söyleşi diliyle yalın, açık, içten, kişisel bir özgünlük taşıması gerekir.
Genellikle tek paragraftan oluşur.
Ne Sağlar?
Bir günlük yaşantının değerlendirilmesini sağlar.
Yazanın kişiliğini, ruhsal yapısını, görüşlerini ortaya koyar.
Geçmişe ışık tutar.
Biyografi yazarlarına kaynaklık eder.
Hem öğretmene hem de öğrenciye geri bildirim sağlar.
Günlük Örneği 1 :
24 Ocak 1916
“Dün akşam gün batımı, hiç görmediğim bir güzellikteydi. Pembe, turuncu bir buğu vardı gökte. Hele mavnaların geçtiği Seine üzerinde gök öyle bir göründü ki Grenelle Köprüsü’nde ürperdim. Tramvayda baktım, kimse ama hiç kimse görmüyor bu güzelliği. Farkında olan, kendinden geçen, tedirgin olan bir yüz yok… Ama diye düşündüm, güzelliği bulmak için yolculuğa kalkar, uzaklara giderler. Güzelliği bile satın almaya alışmışlar; parasız oldu mu görmüyorlar.”
Andre GİDE
Günlük Örneği 2 :
22 Ekim 2006
Çocuktum, bayram vardı...Yarın bayram... İçimde, çocukluğumun bayram sevinci yok, o da eskilerde kalmış… Peki ama şimdi ne oldu? Sadece büyüdük mü? Yoksa, büyüdüğünü sanan meşgul çocuklar mıyız? Özledim ben o bayramları... İlk, babamın elini öpmeyi özledim, şimdi uzaklarda... Bayram namazından çıkmadan erkekler, tüm mahalle kadınlarının kapıların önlerini cümbür cemaat, telaşla, süpürüp yıkamalarını... O pırıl pırıl çocukluk hâllerimizle, tüm mahalleyi dolaşıp, el öpmeleri... Kimi arkadaşlarımın ellerinde şeffaf şeker torbaları ile tütün, limon, lavanta kolonyalarının karışımıyla bezenmiş buram buram kokularını... Ve… ben hiç şeker torbası taşımamıştım o zamanlar, ne bileyim, utanırdım. O masum utanmaları özledim... Büyüklerin, çocuklara verdiği üçgen katlanmış mendilleri... Başucumda sakladığım yeni ayakkabılarımı.. Mail yoluyla değil de, postacının getirdiği bayram kartlarını… Ziyaretlerle dolup dolup taşan evimizi… Ama en çok elini ilk öptüğüm babamı... Masum ve utangaç çocukluğumu…Ve yarın benim çocuklarım öpecekler ilk elimi… Ben büyümüşüm, ya da büyüdüğümü sanan meşgul bir çocuğum hâlâ... Ve yarın, küçük bir mutluluk, büyük bir burukluk sebebini bilmediğim… Gözümde, şaşkın birkaç damla gözyaşı...
Teknoloji ve Tasarım Dersinde “Tasarım Günlüğü” :
Tasarım Günlüğü Nedir?
Öğrencinin etkinlik sürecinde yaptığı arama, araştırma, sorgulama, deneme – yanılma, gözlem, öneri vb. çalışmalarını yazdığı, duygu ve düşüncelerini ifade ettiği yazılı belgelerdir.
Neden Tasarım Günlüğü?
Tasarım sürecinde yaptıkları her çalışmayı, yaşadıklarını, duygu ve düşüncelerini tasarım günlüklerine yazarak ifade ederler.
Günlüklerle etkinlik sürecini bizlere yansıtırlar.
Değerlendirmeye esas ölçütlerin varlığına delil oluştururlar.
Günlükler, öğrencilerin öğrendiği temel konulardaki çalışmalarını özetlemek ve kaydetmek amacıyla kullanılırlar.
Tasarım Günlüğü Nasıl Olmalı?
(5N1K) neden, nasıl, niçin, ne zaman, nerede, kim için sorularına yanıt vermelidir.
Öğrenci bir haftalık çalışma sürecinde ne yaptıysa onları tasarım günlüklerinde belgelendirmelidir (sorgulamalı, eleştirmeli, tespitte bulunmalı, beğenilerini söylemeli, başka görüşlere başvurmalı, resmetmeli, fotoğraf eklemeli vb.). Kısaca yaşadığı süreci anlatmalıdır.
Etkinlikler ve Tasarım Günlüğü :
Öğrenciler bireysel çalışmalarını yansıtan günlüklerinden not alırlar.
Bir kuşak içinde birden fazla bireysel etkinlik yapan öğrenciler en çok beğendikleri, sevdikleri çalışmanın günlüğünü öğretmenlerine sunarlar.
Gözlem formlarındaki ölçütler günlüklerle takip edilir.
Sınıf içi sunular günlükler aracılığı ile yapılır.
Tasarım Günlüğünün Amacı :Tasarım günlükleri öğrencilerin;
Öz değerlendirme yapmalarını sağlar.
Karar verme ve eleştirel düşünme becerilerini geliştirmelerini sağlar.
Dil becerilerini geliştirerek öğrencilerin kendilerini ifade etmelerini sağlar.
Tasarımlarının gerçekleştirilme sürecini yansıtır, bir sonraki çalışmaları için yön verir.
Sınıf ortamında farkına varılamayan olumlu ve olumsuz yönlerinin gözlemlenmesine imkân verir.
Bireysel çalışmalarda öğrenciler süreçte tuttukları günlükleri ders saatinde sınıfla paylaşırlar. Böylece karşılaştıkları güçlüklerin veya başarılarının farkına varırlar.
Ulaşılan sonucun öğrenciye ait olduğunu ispatlamaya kaynaklık eder.
Öğrenciler etkinlik sürecinde kaydettikleri bireysel gelişimlerini gözlemleyerek fark ederler.
“Bir insanı en açık, en çıplak, en gerçek hâliyle gösterebilen tür, günlük türüdür.”
T.S.HALMAN
Melek KARADAĞ
TTKB – Türk Dili ve Edebiyatı Uzmanı
07 – 18.05.2007 Tarih ve 718 Nolu Teknoloji ve Tasarım Dersi Formatörlük Kursu / ERZURUM Hizmet İçi Eğitim Daire Başkanlığı
